Quá trình lịch sử lâu đời cùng với nền văn hóa phương Đông cổ đại tác động rất nhiều tới nền nghệ thuật của Việt Nam qua từng thời kỳ. Các công trình, kiến trúc càng ngày được xây dựng cầu kỳ với những bước tiến vượt bậc về mặt cấu trúc và sự sáng tạo đầy bay bổng ở các họa tiết hoa văn trang trí.

Để những sản phẩm trang sức có độ tinh tế và vẻ đẹp cuốn hút nhất thì người thợ bạc phải có các kỹ năng chạm – trổ thủ công. Cùng tìm hiểu về một loại hình trang trí lâu đời của Việt Nam được áp dụng trong rất nhiều các công trình truyền thống – kỹ thuật chạm trổ thủ công.

Kỹ thuật chạm trổ thủ công

Nghệ thuật chạm trổ – điêu khắc

Có một điều chắc chắn khi nói về nghệ thuật điêu khắc đó là: Nó không chỉ dừng lại ở việc chạm trổ hay đổ khuôn như nguồn gốc của điêu khắc bạn nghe trước đây. Mà ngày nay, nghệ thuật điêu khắc được làm ra dưới nhiều hình thức khác nhau như: Hàn, ghép, dán, khâu…

Các nghệ nhân điêu khắc, điêu khắc gia hiện đại cũng theo đó mà mở rộng phạm vi của các hình thể điêu khắc. Từ kinh viện đến các khối hai chiều, khối đặc và các cấu trúc với những đường nét được làm từ các chất liệu như: Đá, sắt, nhựa- composite, gỗ và sợi vải. Kết quả là cho ra các tác phẩm điêu khắc nghệ thuật vững chãi, chắc chắn hơn, nhẹ hơn và “mở” hơn.

Với sự phát triển về các hình thể không gian khác như cấu trúc dây và điện thoại di động. Nó đã làm thay đổi định nghĩa về điêu khắc là gì? Khi mà ở thế kỷ 20, điêu khắc chỉ bao gồm các hình thể chắc, đặc, nặng được trang trí bằng các hình chạm khắc. Thì với sự phong phú của các chất liệu trong điêu khắc và kỹ thuật mới hiện nay. Điêu khắc đã hướng tới sự tự do hơn trong biểu đạt cái tôi cá nhân về nghệ thuật độc đáo này.

Vòng tay bạc hoàn thiện 

Các phương pháp chạm trổ

Tạc

Đây là phương pháp được nhiều người sử dụng nhất. Từ một khối đá hoặc khúc gỗ, nghệ nhân điêu khắc sẽ dùng nhiều dụng cụ để tạo hình từ khối đó. Chủ yếu, người ta sẽ đục bỏ những phần thừa thãi để tạo thành hình dáng tượng như mình mong muốn.

Đúc

Đây thường dùng cho những sản phẩm bằng đồng, các kim loại khác như nhôm, gang hoặc thạch cao, xi măng, nhựa. Với cách này, nghệ nhân phải có sẵn những khuôn đúc để để những kim loại đã được nấu nóng chảy vào. Sau đó, để nguội và nhấc khuôn ra, bạn đã có được những sản phẩm đúc. Đồ gốm cũng đúc được và người ta gọi quy trình đó là đổ rót và in đất.

Nặn

Không chỉ điêu khắc trên những chất liệu có sẵn, nghệ nhân còn có thể nặn ra những tác phẩm. Tác phẩm nặn thường được làm từ đất sét, nặn thành hình mình mong muốn và đính lên những khuôn cũng được làm từ đất. Cuối cùng, đem đi nung ở nhiệt độ thích hợp, vậy là tác phẩm điêu khắc được hoàn thành. Phổ biến nhất ở dạng này là những bức phù điêu.

Kỹ thuật chạm trổ thủ công trên trang sức

Các sản phẩm trang sức được chế tác thủ công qua 3 bước kỹ thuật: Chạm, đậu, trơn. Chạm là chạm trổ các hình vẽ họa tiết trên mặt các đồ trang sức. ngày trước đồ chạm là các loại như vòng, kiềng… Đậu tức là kéo vàng bạc đã nung chảy thành hững sợi nhỏ như se chỉ. Từ đó, sẽ được uống lại thành nhiều hình dáng khác nhau như hoa lá, chim muông gắn lên những món đồ trang sức ấy. V

ới kỹ thuật trơn, làm những món đồ vàng bạc không cần chạm trổ mà chỉ cườm cho nhẵn, bóng và trơn. Ngoài ba kỹ thuật trên phải biết cả thuật luyện kim cổ điển.

Để làm ra một sản phẩm, người chế tác cần am hiểu nhiều công đoạn như chọn kích cỡ, làm hoa họa tiết, làm từng phần rồi sau đó ghép chúng lại với nhau. điều quan trọng hơn, sự tính toán nguyên liệu hợp lý để sản phẩm làm ra phải chuẩn từng chi tiết.

Quá trình chạm trổ trang sức: Đây là công đoạn quan trọng, đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận đến từng thao tác nhỏ nhằm tạo những sản phẩm bằng bạc có nhiều họa tiết hoa văn trang trí phong phú, đẹp mắt, tinh tế.

Sau khi đã có phôi bạc, người thợ sẽ tiến hành khâu tạo dáng và chạm trổ hoa văn. Khi chạm hoa văn, các nghệ nhân phải dùng từng loại đục để chạm khắc hoa văn, khâu chạm khắc hoa văn đòi hỏi sự sáng tạo của người thợ.

Giới thiệu trung tâm dạy kỹ thuật chạm trổ lên trang sức 

Nhằm phát triển, truyền bá, gìn giữ nghề chạm truyền thống cho thế hệ kế thừa. Phát huy tiềm năng môn nghệ thuật chạm truyền thống vào các ứng dụng trong ngành nữ trang – kim hoàn và ngành thủ công mỹ nghệ.

Đến nay Trung Tâm GDNN Mỹ Nghệ Kim Hoàn vẫn còn trang bị cho lớp kế thừa nghề chạm truyền thống những kỹ năng từ căn bản đến nâng cao nghề chạm. Đặc biệt là khóa Kỹ Thuật Chạm Trang Sức Mỹ Nghệ Kim Hoàn được ứng dụng rộng rãi trong quá trình gia công, chế tác trang sức Mỹ Nghệ Kim Hoàn.

Đối với bộ môn Kỹ Thuật Chạm này yêu cầu học viên cần có năng khiếu hội họa, có tính đam mê, cầu tiến và tính kiên nhẫn trong môn chạm. Từng học viên sẽ được “cầm tay chỉ việc” từng kỹ thuật:

• Chạm đường nét thẳng: đường nét chạm phải thẳng, đều và đường chạm phải bóng.
• Chạm theo đường nét cong: điều chỉnh kỹ năng cầm mũi chạm cho chuẩn.
• Chạm Hoa Mai – Cây Mai: cách chọn mũi chạm phù hợp với các họa tiết.
• Chạm Hoa Lan – Cây Lan: so sánh sản phẩm vừa chạm với hình mẫu để rút ra bài học kinh nghiệm để sản phẩm đẹp hơn, tinh túy hơn.
• Chạm Hoa Cúc – Cây Cúc: tổng hợp các lỗi kỹ thuật vừa mắc phải để hoàn thiện sản phẩm theo như mẫu.
• Chạm Cây Trúc.
• Chạm Hình Con Rồng
• Chạm Hình Con Phụng Hoàng.
• Chạm Hình Con Quy.
• Chạm Hình Con Lân.

Vừa rồi là thông tin về chủ đề “Kỹ thuật chạm trổ thủ công”, nếu bạn vẫn còn thắc mắc về thông tin nào khác, hãy liên hệ cho chúng tôi để được có câu trả lời.

Nếu bạn có nhu cầu đăng ký khóa học, xin vui lòng tham khảo đường link: https://daynghekimhoan.vn/category/khoa-hoc/

Xem thêm: Kỹ thuật hoàn thiện trang sức trên sản phẩm phôi đúc trên nguyên liệu: Vàng 999 – Vàng tây – Bạc

Liên hệ với chúng tôi

• Địa chỉ: Lầu 1, Chợ Thiếc, Trần Quý, Phường 6, Quận 11, TP HCM
• Điện thoại: 028 3955 7284 – Hotline: 0909 440068
• Facebook: https://www.facebook.com/daynghevangbac/
• Website: daynghekimhoan.vn
• Email: daynghevangbac@gmail.com