Nghề kim hoàn Việt Nam có một lịch sử lâu đời và phát triển mạnh mẽ. Đằng sau sự thành công của ngành nghề này là những đóng góp to lớn của các bậc tiền nhân, trong đó có ba ông tổ nghề kim hoàn được người đời kính trọng. Hãy cùng Dạy Nghề Kim Hoàn tìm hiểu về các nhân vật lịch sử này nhé!
Ba ông tổ nghề kim hoàn là ai?
Theo sử sách, ba ông tổ nghề kim hoàn Việt Nam thường được nhắc đến là Cao Đình Độ và Cao Đình Hương, cùng với các thế hệ truyền nhân của họ như các anh em họ Huỳnh và Trần.
Cao Đình Độ, sinh năm 1744 tại làng Cẩm Tú, huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa, là một trong những nhân vật quan trọng trong lịch sử nghề kim hoàn Việt Nam.
Cao Đình Độ là một trong những nhân vật lịch sử quan trọng, có công lao to lớn trong việc đặt nền móng và phát triển nghề kim hoàn ở Việt Nam. Ông được xem là một trong những người thầy đầu tiên của nghề kim hoàn, đã truyền dạy và truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ nghệ nhân sau này.
Ông di cư vào Huế và trở thành con nuôi họ Trần Duy, làng Kế Môn (huyện Phong Điền, Thừa Thiên Huế).
Ông làm việc trong Nội Kim tượng cục của Tây Sơn và được vua Quang Trung trọng dụng. Với tài năng và sự sáng tạo, ông đã chế tác ra nhiều tác phẩm nghệ thuật tinh xảo, phục vụ cho cung đình.
Ông truyền dạy nghề cho con trai là Cao Đình Hương và nhiều học trò khác, trong đó có các họ Huỳnh và Trần. Nhờ vậy, nghề kim hoàn Việt Nam ngày càng phát triển và có những đóng góp quan trọng vào sự giàu có của đất nước.
Di sản ông tổ nghề kim hoàn để lại
- Làng nghề Kế Môn: Nhờ công lao của Cao Đình Độ và các học trò, làng Kế Môn trở thành một trong những làng nghề kim hoàn nổi tiếng nhất ở Việt Nam.
- Các tác phẩm nghệ thuật: Các tác phẩm của ông và các thế hệ truyền nhân vẫn được lưu giữ và trưng bày tại các bảo tàng, trở thành những báu vật quốc gia.
- Tinh thần nghề nghiệp: Tinh thần sáng tạo, sự tỉ mỉ và lòng yêu nghề của ông vẫn luôn được các thế hệ nghệ nhân kim hoàn kế thừa và phát huy.
Lịch sử hình thành và phát triển nghề kim hoàn
Nghề kim hoàn tại Việt Nam có một bề dày lịch sử lâu đời và phát triển mạnh mẽ qua nhiều thế kỷ. Ngành nghề này không chỉ phản ánh sự tài hoa và khéo léo của các nghệ nhân Việt Nam mà còn gắn liền với văn hóa, truyền thống và tín ngưỡng của người dân.
Nguồn gốc và thời kỳ sơ khai
Nghề kim hoàn bắt đầu xuất hiện tại Việt Nam từ rất sớm, nhưng thông tin rõ ràng nhất có lẽ bắt nguồn từ thời Hậu Lê, khoảng thế kỷ 15. Nghề chế tác vàng bạc đã xuất hiện dưới triều đại này, cùng với sự phát triển của thương mại và nền kinh tế phong kiến. Các nghệ nhân đã biết chế tác các loại trang sức và vật phẩm thờ cúng từ vàng bạc và đá quý để phục vụ cho tầng lớp quý tộc, vua chúa.
Phát triển trong các triều đại phong kiến
Dưới thời kỳ phong kiến, nghề kim hoàn phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là trong thời kỳ các triều đại Lê, Trịnh, Nguyễn.
- Thời kỳ nhà Lê: Nghề kim hoàn phát triển mạnh trong các trung tâm kinh tế lớn như Thăng Long và Huế. Nơi các nghệ nhân làm việc trong các xưởng của triều đình và cung cấp các sản phẩm cao cấp.
- Thời nhà Nguyễn: Vào thế kỷ 19, với sự phát triển của kinh tế và sự giao lưu văn hóa với các nước trong khu vực, nghề kim hoàn tại Việt Nam tiếp tục phát triển. Nhà Nguyễn cũng thành lập các cơ sở đào tạo nghệ nhân kim hoàn để đáp ứng nhu cầu của hoàng gia và tầng lớp quý tộc.
Giai đoạn hiện đại
Sự phát triển của công nghệ hiện đại cũng đã mang đến những thay đổi lớn cho nghề kim hoàn. Các máy móc và công nghệ chế tác tiên tiến được áp dụng. Giúp nâng cao chất lượng và độ chính xác của các sản phẩm. Bên cạnh đó, sự phát triển của kinh tế và nhu cầu ngày càng tăng về các sản phẩm trang sức. Đặc biệt là trang sức cưới và trang sức cá nhân, đã góp phần thúc đẩy nghề kim hoàn tại Việt Nam.
Ngày giỗ tổ nghề kim hoàn là ngày nào?
Ngày giỗ tổ nghề kim hoàn thường được tổ chức vào ngày 7 tháng 2 âm lịch hàng năm. Đây là ngày để các nghệ nhân kim hoàn trên khắp cả nước cùng nhau tưởng nhớ đến công ơn của các vị tổ sư đã có công khai sáng và phát triển nghề kim hoàn Việt Nam.
Theo truyền thuyết, ngày 7 tháng 2 âm lịch là ngày giỗ của ông tổ nghề kim hoàn Cao Đình Hương, một trong những người con trai của ông Cao Đình Độ – một trong những vị tổ sư của nghề kim hoàn Việt Nam. Ông Cao Đình Hương được xem là người đã truyền dạy nghề cho nhiều thế hệ thợ kim hoàn và có công lớn trong việc phát triển nghề này.
Lễ ông giỗ tổ nghề kim hoàn thường được tổ chức tại các đình, chùa hoặc từ đường của các làng nghề kim hoàn. Tại Huế, lễ giỗ thường được tổ chức tại từ đường họ Kim Hoàn tọa lạc số 7 chùa Ông, phường Phú Cát.
Kết luận
Vừa rồi là những thông tin về chủ đề” ba ông tổ nghề kim hoàn” mà Dạy Nghề Kim Hoàn chia sẻ. Ông Cao Đình Độ và các thế hệ nghệ nhân đã góp phần tạo nên một di sản văn hóa vô cùng quý báu. Nghề kim hoàn Việt Nam, với lịch sử lâu đời và những giá trị truyền thống, vẫn đang tiếp tục phát triển và khẳng định vị thế của mình trên trường quốc tế. Chúng ta hãy cùng nhau chung tay gìn giữ và phát huy những giá trị tốt đẹp của nghề này.